Co przyniesie rok 2025 dla rynku jabłek?
Na światowym rynku jabłek nieustająco zachodzą zmiany. Wynikają one m.in. z wielkości i sposobu produkcji tych owoców czy struktury odmianowej drzew w nowo zakładanych sadach. Na znaczeniu zyskuje rola odbiorcy – bardziej świadomego klienta detalicznego, który w coraz to większym stopniu poszukuje owoców wolnych od pozostałości chemicznych środków ochrony roślin lub zawierających ich minimalne ilości.
Prognozy na początek roku
Mimo że według zaktualizowanych danych prezentowanych przez Światowe Stowarzyszenie Jabłek i Gruszek (World Apple and Pear Association – WAPA), unijna produkcja jabłek w 2024 roku została obniżona do wielkości poniżej 10 mln ton (co stanowi spadek o 13,1% w porównaniu ze zbiorami w roku 2023) Europa pozostaje kluczowym graczem na światowym rynku jabłek. Znacząco mniejsze zbiory jabłek miały miejsce m.in. w Polsce, Niemczech, Rumunii czy na Węgrzech. Kraje zachodnie Unii Europejskiej, takie jak Francja, Włochy czy Hiszpania, utrzymały produkcję tych owoców na stabilnym poziomie, co częściowo rekompensuje obniżone zbiory w krajach Europy Środkowej i Wschodniej.
W grudniu 2024.r. w europejskich komorach przechowalniczych znajdowało się jeszcze 4,147 mln ton jabłek, czyli jedynie o 3,4% mniej niż rok wcześniej o tej porze. Unijne zapasy jabłek najważniejszych odmian kształtują się następująco:
- Golden Delicious – 1,2 mln ton;
- Gala – 800 tys. ton;
- Red Delicious – 500 tys. ton;
- Idared – 300 tys. ton;
- Szampion – 200 tys. ton.
Oznacza to, że mimo obniżonych ubiegłorocznych zbiorów, dostępność jabłek na początku bieżącego roku jest jeszcze stabilna.
Tendencje odmianowe
Oprócz fluktuacji ilościowych dotyczących wielkości zbiorów jabłek ogółem, europejski rynek tych owoców podlega również stopniowym zmianom dotyczącym zarówno struktury odmianowej, jak i metod produkcji (na korzyść tych zrównoważonych).
Analizując strukturę produkcji jabłek w Europie, zauważalne są zmiany w udziale poszczególnych odmian:
- Golden Delicious – z ubiegłorocznymi zbiorami na poziomie 1,972 mln ton stanowi 19,3% całkowitej produkcji jabłek w krajach unijnych. Odmiana ta stopniowo traci na znaczeniu na rzecz innych odmian.
- Gala – ze zbiorami wynoszącącymi 1,351 mln ton stanowi 13,2% europejskiej produkcji. Jej popularność rośnie, zwłaszcza w krajach zachodniej Europy.
- Red Delicious – ze zbiorami na poziomie 616 tys. ton stanowi 6% udziału w europejskim rynku jabłek. Odmiana ta odnotowuje niewielki wzrost produkcji.
- Idared – ze zbiorami na poziomie 503 tys. ton stanowi 4,9% całkowitej unijnej produkcji, odnotowując znaczący spadek.
- Szampion – ze zbiorami na poziomie 356 tys. ton osiąga 3,5% udziału w rynku.
- Granny Smith – ze zbiorami na poziomie 341 tys. ton odpowiada za 3,3% europejskiej produkcji.
- Red Jonaprince – ze zbiorami na poziomie 328 tys. ton stanowi 3,2% udziału w europejskim rynku.
- Cripps Pink – ze zbiorami na poziomie 309 tys. ton odpowiada za około 3% całkowitej unijnej produkcji.
- Fuji – ze zbiorami na poziomie 306 tys. ton daje kolejne 3% udziału w unijnym rynku.
- Elstar – ze zbiorami na poziomie 278 tys. ton odpowiada za 2,7% europejskiej produkcji.
Warto zauważyć, że pomału traci na znaczeniu główna europejska odmiana – Golden Delicious, podczas gdy rośnie rola Gali. Ponadto w unijnych sadach, obserwuje się wzrost nasadzeń odmian klubowych – tendencja ta jest bardziej widoczna zwłaszcza w krajach zachodniej Europy, gdzie dąży się ponadto do samowystarczalności pod kątem produkcji owoców.
Co z kolejnym sezonem handlowym?
Mniejsze europejskie zbiory jabłek w ubiegłym roku spowodowane były głównie wyjątkowo niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Warto mieć jednak na uwadze to, że po okresie niższych plonów sady wykazują zwiększony potencjał produkcyjny w kolejnym sezonie wegetacyjnym. Jeśli wiosną 2025 roku warunki atmosferyczne będą sprzyjały zawiązywaniu owoców, a w okresie wegetacji drzewa będą miały optymalne warunki do wzrostu i dojrzewania, w Europie (a zwłaszcza w Polsce, w której spadek produkcji najmocniej wpłynął na wielkość europejskich zbiorów w zeszłym roku) można spodziewać się zbiorów porównywalnych z latami ubiegłymi (w 2023 r. w krajach UE zebrano 11,5 mln ton jabłek, a w 2022 r. – 11,9 mln ton).
Źródło:
https://agriculture.ec.europa.eu/document/download/17a7b758-e5fc-457c-a7ab-4c387db82f90_en